vrijdag 4 maart 2016

Ventoux


Algemene Informatie

  • Auteur: Bert Wagendorp
  • Plaats van uitgave: Amsterdam
  • Jaar van uitgave: 2015
  • Jaar van eerste uitgave: 2013
  • Aantal pagina's: 232
  • Genre: psychologische roman, sportverhaal
Samenvatting

Vijf jongens en een meisje vormen op het Baudartius College te Zutphen al een hechte vriendengroep. Na hun eindexamen in 1982 gaan twee van hen met de racefiets de Mont Ventoux in de Provence beklimmen, een derde vriend voegt zich later bij hen. Ook de anderen volgen, per auto. Bij de afdaling doet zich een noodlottig ongeluk voor, een van de vrienden komt om. De vriendenkring valt uiteen, het meisje vertrekt naar Italië. Dertig jaren later komen hun wegen weer samen. De vier mannen en de vrouw verwerken alsnog samen de rouw om de omgekomen vriend en herstellen de vriendengroep. Voor hun verdere leven heeft dit ingrijpende, positieve gevolgen.


 

Biografische gegevens

Bert Wagendorp is een Nederlands schrijver en journalist, die op 5 november 1956 in Groenlo is geboren. Bert Wagendorp studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarna was hij enige tijd werkzaam als copywriter in de reclame. Maar Bert werd vooral bekend als sportverslaggever. In 1985 werd hij sportverslaggever bij de Leeuwarder Courant. In 1988 verhuisde hij naar De Volkskrant. Voor die krant versloeg hij tussen 1989 en 1994 zes keer de Tour de France. Van 1996 tot 2000 was hij correspondent in Londen. Hij schreef zijn eerste roman ‘De Proloog’ en daarop volgde nog een groot aantal boeken. Ook is hij redacteur en mede-oprichter van een literair wielertijdschrift genaamd ‘De Muur’. Tegenwoordig schrijft hij om de dag columns in de Volkskrant.


 

Bibliografie

  • 1995: De Proloog (roman)
  • 2002: Tussen Bordeaux en Alpe d'Huez, Nederland in 100 jaar Tour de France (met Frans van Schoonderwalt en Leo van de Ruit)
  • 2005: De dubbele schaar (verhalen)
  • 2006: Sportleven (verzamelde sportstukken)
  • 2008: Het kan altijd erger (verzamelde columns, met tekeningen van Jos Collignon)
  • 2008: HNS Sportboek (met Paul Onkenhout en John Schoorl)
  • 2009: Ard Schenk (biografie) met Wybren de Boer en Frans Oosterwijk
  • 2010: De wereld volgens Wagendorp (verzameling columns en verhalen)
  • 2010: Digue Ventoux (met illustraties van Sjaak Bos)
  • 2013: Ventoux (roman)
  • 2014 Het jongensparadijs (verzamelde columns en andere stukken)
  • 2015: Vader en dochter boek (met dochter Hannah)


 

Recensies

 
De volkskrant:

De vier vatten het plan op om bij die gelegenheid opnieuw de Mont Ventoux te beklimmen en hoewel het niet met zoveel woorden wordt gezegd, is het duidelijk dat niet alleen liefde voor het fietsen en sublimatie van de midlifecrisis, maar ook een behoefte aan rouwverwerking hiervan de drijfveer is.

Via een reeks soepel geschreven anekdotes en dialogen geeft Wagendorp mooie en scherpe typeringen van de vier vrienden en wekt hij met welgekozen details (pukkel, Puch, Kreidler, Herman Kuiphof, Theo Koomen, Sjakie en de Wondersloffen, Rini Wagtmans, Nick Drake, Lynyrd Skynyrd) hun jeugdjaren tot leven.

Natuurlijk krijgen Tim Krabbé en Jan Kal de literaire wieler-eer die hun toekomt. Maar Wagendorp zelf kan er ook wat van: 'Het was een zachte dag in mei, met het heldere, scherpe licht dat in één dag een fietserslijf schildert, het harde wit tegen het bruin.' En wat te denken van de plotselinge herinneringen die opdoemen tijdens de afdaling van de Col de la Madeleine...

Ondertussen strooit Wagendorp gedoseerd met onnadrukkelijke vooruitwijzingen naar de dramatische climax waartoe de confrontatie met het verleden onvermijdelijk zal leiden. Zoals de herinnering aan de woorden van Laura, dertig jaar geleden. 'Ik wou dat ik gewoon was. En ik wou dat Peter ook gewoon was.'

Ventoux gaat niet zozeer over wielrennen als wel over het wezen van vriendschap, met de gelijknamige col in de rol van louteringsberg die moet worden beklommen om die gecorrumpeerde vriendschap te kunnen herwinnen.

Wagendorp heeft een jongensboek (v/m) geschreven dat leest als een trein. Preciezer: als de wielertrein van de Raleighploeg die, eind jaren zeventig, begin jaren tachtig, negen van de elf ploegentijdritten in de Tour won.


 
Tzum:

Ventoux van Volkskrantcolumnist Bert Wagendorp is een makkelijk te lezen boek volgens een beproefd recept: een reünie van oude vrienden moet ervoor zorgen dat een gebeurtenis uit het verleden alsnog verwerkt kan worden. Maar bovenal is het een boek over het verglijden van de tijd en de duurzaamheid van vriendschap: ‘samen fietsen is vriendschap, liefde en verbondenheid tezamen.’ Elders: ‘Nergens is het gevoel van vriendschap en loyaliteit zo sterk als bij een groepje mannen op de fiets.’ Of:’Hechte vriendschap is een regenboog.’ Van die vrienden die ‘ouwe rukker’ tegen elkaar zeggen. Om het nog duidelijker te maken, herhaalt Wagendorp het voor de zekerheid: ‘Vrienden.’

Het nadeel van Ventoux is de expliciete beschrijving van alles. De gevoelens worden je op een presenteerblaadje gebracht: ‘Ik kon een weemoedig gevoel niet onderdrukken.’ Zangers, schrijvers en films worden van uitleg voorzien. Dat Petrarca, die ooit de Mont Ventoux beklom, zijn gedichten voor een Laura schreef mag bekend zijn, in Ventoux licht Wagendorp die overeenkomst uitgebreid toe. Als de mannen de Col de Madeleine opgaan wordt direct de link met Proust gelegd en al fietsend gevraagd: ‘Waarom ben je hier? Herinneringen tot leven wekken?’ En dan hebben we Jan Kal, Tim Krabbé en de verhalen over Tommy Simpson nog niet eens genoemd.


Ondanks al die literaire verwijzingen heeft de roman meer weg van een literaire thriller. Waarom reed Peter destijds als een bezetene de berg af? Op die vraag moet een antwoord komen en Wagendorp zorgt er met een paar verrassende wendingen op het einde voor dat er toch sprake is van ‘happy end’. Er is meer duidelijkheid over het verleden gekomen en de vriendschap blijft ook na dertig jaar overeind. Ventoux is geschikt voor de lezer met sentimentele gevoelens bij de jaren zeventig en tachtig, die houden voor onbeschaamde jongensromantiek en een liefde voor wielrennen hebben. Een echt vakantieboek.


 
Interview

Ventoux: het boek en de film

De prachtige film Ventoux draaide de afgelopen maanden in de bioscoop. Deze werd aangekondigd als de verfilming van de gelijknamige bestseller van Bert Wagendorp, maar eigenlijk is dat niet helemaal correct. Waarom niet? Dat lees je hieronder in het interview dat wij hielden met Bert Wagendorp in 2013.

Begin 2010 kreeg Volkskrantcolumnist Bert Wagendorp het verzoek om een filmscenario te schrijven over ‘vier mannen en de Ventoux’. Hij bedacht vier hoofdpersonen en hoe zij elkaar hadden leren kennen. Deze voorstudie kwam in de zomer onder ogen van zijn toenmalige uitgever die zei: “Wat een geweldig idee voor een roman.” Zo had Bert ineens twee projecten in handen: het scenario en het boek.

Bert Wagendorp: “Die zijn in de loop der tijd uit elkaar gaan lopen, boek en film zijn natuurlijk totaal verschillende vormen van een verhaal vertellen. Het proces van een film maken duurt lang, vooral vanwege de financiering. Bovendien is het echt een groepsproces. Een boek schrijven is wat dat betreft simpeler: dat was mijn project, en dat was daarom ook eerder af. Het begon als film, werd eerst een boek en het wordt nu dus het traditionele ‘de film naar het bekende boek’.”

Is het proces van het schrijven van een roman heel anders wanneer het begint als een filmscenario?

“Het proces is in het begin anders, omdat film een beeldende manier van schrijven vereist. In je achterhoofd denk je vaak: hoe ziet dit er straks uit? Maar gaandeweg werd het steeds meer puur het schrijven van een boek, los van de film. Wel hoor ik van mensen dat ze bij het lezen de taferelen heel helder voor ogen hebben, dat komt wellicht door de filmachtergrond. Maar ik vind dat een mooi compliment.”

Heel interview: http://www.eciblog.nl/eciblog/interview-met-bert-wagendorp-over-ventoux/

Column:

Waarom de winkelstraat zal blijven
Column Bert Wagendorp

Eerst V&D, daarna Perry Sport. En daarvoor al een hoop winkels waarvan ik de namen alweer bijna was vergeten, omdat ze al eerder uit de winkelstraat waren verdwenen: La Ligna, Macintosh, Mexx, Schoenenreus, Siebel, Block. Het gaat slecht met de Nederlandse winkelstraat, lees je overal. Nog even en het is een gewone straat, want dan zijn de winkels verdwenen. Of niet, natuurlijk.


Informatief artikel:
Ik behandel in dit artikel of Ventoux mogelijk autografische elementen bevat.


Het boek begint zo:

‘Mijn naam in Bart Hoffman. Eigenlijk heet ik Johannes Albertus Hoffman – Hoffman zoals bij Dustin, met dubbel f en één n. Ik ben bijna vijftig jaar geleden geboren in Zuthpen, een stadje aan de rivier, in de Achterhoek. Mijn vader was er hoofd van een christelijke lagere school.

Ik ben misdaadjournalist bij een landelijke krant – ik hoor nog bij de generatie die als gesjeesd student in de journalistiek is terechtgekomen. Een jongen die ik kende van mijn studie Nederlands schreef af en toe een stukje op de kunstpagina van de Volkskrant. Hij hoorde dat ze daar iemand zochten op de sportredactie om op zondagavond de uitslagen in te tikken. Ik mocht wel eens naar een onbelangrijke voetbalwedstrijd als ze met een krappe bezetting zaten. Schrijven ging me aardig af: toen ze een verslaggever zochten, meldde ik me en werd ik aangenomen.’

Allereerst vind ik dat de namen Bart en Bert al veel op elkaar lijken. Ik weet niet of dat expres is gedaan, maar als dat wel zo is, lijkt dat op een autografisch element. Ook de naam van Bert’s dochter, Hannah, lijkt erg op de naam van de dochter van Bart in het boek, Anna. Dat zie ik ook als mogelijk autografisch element.

Daarnaast staat in het fragment uit het boek dat Bart is geboren in de Achterhoek. Bert is zelf ook geboren in de achterhoek, namelijk in Groenlo.

Ook lees je in het bovenstaand citaat dat Bart journalist en sportverslaggever is, net als Bert Wagendorp. Ze hebben dan ook allebei Nederlands gestudeerd.

En tot slot hebben ze allebei een grote liefde voor wielrennen. Het is vrij duidelijk in het boek dat Bart die liefde heeft, maar ook Bert Wagendorp heeft die passie.

Ik kan dus met zekerheid zeggen dat Ventoux autobiografische elementen heeft. Maar ik denk niet dat het boek volledig autobiografisch is. Er zijn namelijk genoeg dingen die niet overeenkomen.