Siegfried

Leesverslag 2 : beknopte verhaalanalyse en beoordeling

‘Siegfried’ – Harry Mulisch

Titel: Siegfried

Auteur: Harry Mulisch

Verschijningsjaar: 2001

Inhoud

Rudolf Herter is een bekende auteur. Hij gaat samen met zijn vriendin Maria naar Wenen en geeft daar interviews over zijn meest recente boek. In één van die interviews komt hij op het idee om zijn nieuwe boek te schrijven over Hitler, omdat hij nog door niemand is verklaard. Een dag later komt hij een echtpaar tegemoet: Ullrich en Julia Falk. Meneer Falk heeft bruikbare informatie over Hitler.
De volgende dag gaat Herter het echtpaar opzoeken. Ullrich en Julia vertellen dat ze vroeger hebben gewerkt als bedienden op de Berghof, het buitenverblijf van Hitler. Het echtpaar leerde Hitler en Eva Braun steeds beter kennen. Mevrouw Falk vertelde dat Eva Braun in verwachting was van een zoontje: Siegfried. Het probleem was dat Hitler niet wilde dat mensen wisten van het kind. Dus heeft het echtpaar Falk gezorgd voor Siegfried. Op een dag kreeg Ullrich het bevel van Hitler om Siegfried te doden. Als hij dit niet zou doen, zouden hij en Julia naar een concentratie kamp worden gestuurd en dan zou Siegfried alsnog vermoord worden. Dus hij schoot Siegfried neer op de schietbaan, en deed alsof het een ongeluk was.
Na het gesprek ging Herter terug naar zijn hotelkamer in Wenen. Hij had heel veel informatie gekregen over Hitler, alleen hij had afgesproken met het echtpaar dat hij zweeg over het verhaal tot het echtpaar gestorven was. Hij zat met één probleem: hij moest al die informatie tot dan natuurlijk wel onthouden. Voor de zekerheid nam hij alles op met zijn dictafoon. Herter besloot om even wat te slapen, maar in plaats van slapen, overleed hij aan een hartaanval. Althans, dat is wat er werd gezegd door de dokter, maar toen Maria het bandje van de dictafoon luisterde, verstond zij het volgende: “…hij…hij…hij is hier…”. Dat was het laatste wat Herter zei.

Thema

Ik denk dat het thema van dit boek ‘het begrijpen van Hitler’ is. Herter probeert in het boek te begrijpen waarom Hitler bepaalde dingen deed, en er daarna een boek over te schrijven. Om een boek te schrijven moet je natuurlijk eerst het onderwerp begrijpen. Omdat Herter het alter ego is van Harry Mulisch betekent het dus dat Mulisch Hitler ook wil begrijpen om er vervolgens een boek over te schrijven. Dat boek is dus 'Siegfried' geworden.
Ik vond het wel moeilijk om er een thema aan te koppelen omdat er wel meer thema’s mogelijk zijn. Toch vond ik dit de beste optie.

Motieven

-       Geheimhouding: Siegfried moet geheim worden gehouden. Niemand mag weten dat hij bestaat. Ook moet Herter het geheim houden totdat het echtpaar Falk sterft. Dan pas mag hij het gebruiken voor in zijn boek.

-       De dood: Hitler, Siegfried en Herter sterven alle drie. Siegfried werd vermoord door Ullrich. Toen Herter heel veel informatie had gekregen van het echtpaar Falk over Hitler, die zelfmoord had gepleegd, stierf hij zelf ook. Hij wist iets wat niemand weet over Hitler. Op het laatst staat er “…hij…hij…hij is hier…”. Ik denkt dat met ‘hij’ de geest van Hitler wordt bedoeld.

-       De kleur bruin: De kleur bruin wordt hier denk ik gebruikt als leidmotief: Hitlers geboorteplaats is Braunau, Eva heette met haar achternaam Braun en de Berghof werd het 'Braunhaus' genoemd.
Zo zijn er wel meer dingen in het boek die vaker terug lijken te komen, maar deze drie vond ik het best.

 

 Personages

-       Rudolf Herter is de hoofdpersoon. Hij is een auteur die internationaal bekend is geworden. Als hij in Wenen is om interviews te geven, komt hij op het idee om zijn volgende boek over Hitler te schrijven. Hij heeft het gevoel dat niemand Hitler begrijpt. Herter verzamelt veel unieke en bruikbare informatie. Dat doet hij door met de echtpaar Falk te gaat praten. Op het einde van boek sterft Herter.

-       Maria is de vriendin van Rudolf Herter. Maria en Herter hebben een zoontje: Marnix. Maria gaat met Herter mee naar Wenen. Ze heeft niet een hele grote rol in het verhaal. Ze vindt Herter dood in zijn hotelkamer liggen.

-       Ullrich Falk komt Herter in Wenen tegemoet. Hij heeft veel informatie over Hitler voor Herter. Ullrich werkte voor Hitler als bediende op de Berghof. Hij heeft later ook Siegfried neergeschoten, op bevel van Hitler.

-       Julia Falk is de vrouw van Ullrich Falk. Ook zij werkte voor Hitler op de Berghof. Julia kende Eva Braun heel goed. Later heeft het echtpaar Falk Siegfried opgevoed. Maar zoals ik al had verteld, werd Siegfried later vermoord door Ullrich.

-       Siegfried is het zoon van Hitler en Eva Braun. Hij wordt opgevoed door Ullrich en Julia Falk, omdat Hitler niet wil dat de wereld weet dat hij een zoon heeft. Siegfried werd later vermoord.

-       Adolf Hitler is volgens Herter iemand die onbegrijpelijk is. Herter probeert hem voor zijn boek te begrijpen. Hitler en Eva Braun hebben samen een kind: Siegfried. Dat kind laat Hitler vermoorden.

-       Eva Braun is de vriendin van Hitler. Ze is in verwachting van een zoontje. Eva heeft een goede band met Julia en vertrouwt haar daarom haar kind toe.

 Historische tijd en ruimte

Het verhaal speelt zich af in 1999 in Wenen. Alleen de flashbacks van de echtpaar Falk, zoals dat de geboorte van Siegfried, spelen zich af in de Tweede Wereldoorlog i.p.v. in 1999.

Titelverklaring en onderschrift

De titel van het boek is Siegfried omdat dat de naam is van de zoon van Hitler en Eva.
Niemand wist dat Hitler een zoon had. Dat geheim is waar het boek om gaat. Ik denk dat het symbool staat voor de onbegrijpelijkheid van Hitler. Het is namelijk weer iets dat mensen niet weten over Hitler.
Natuurlijk is dit 'geheim' verzonnen door Mulisch.

Het onderschrift is: “Een zwarte idylle”.  

Verteller (perspectief)

Het verhaal is geschreven vanuit het auctoriale vertellersperspectief. De verteller is duidelijk merkbaar in het verhaal aanwezig. Hij is alleen zelf geen personage in het verhaal, maar hij weet wat alle personages denken of voelen en kan vertellen wat er gebeurd.
Aan het eind van het boek staat er een stuk uit het dagboek van Eva Braun geschreven. Dat is vanuit het ik-perspectief van Eva geschreven.

Genre

Oorlogsroman, psychologische roman.

Spanning

Ik vind het begin van het boek niet spannend. Pas als Herter een gesprek voert met Ullrich en Julia komt er spanning in het verhaal, omdat er constant flashbacks in voorkomen. Gebruik maken van flashbacks is een manier op spanning op te bouwen. Ook maakt Mulisch gebruik van vertraging: het duurt vrij lang voordat je achter het geheim gekomen bent. Dat is ook een manier van spanning opbouwen.
 

Stijl

De schrijfstijl van Harry Mulisch is zeer uitgebreid en gedetailleerd. Hij maakt ook gebruik van vertraging en dat maakt zijn boeken vaak spannend. Ten slotte maakt hij erg mooie vergelijkingen. Deze manier van schrijven zie je ook in dit boek weer terug.

Waardering in recensies

Veel critici vonden het een goed boek, ondanks het verhaal wel een beetje flauwekul is.

Algemeen Dagblad: "In stilistisch opzicht overtuigt Siegfried niet en het boek is als je er langer over nadenkt, behalve spannend en lekker gecompliceerd ook een beetje flauwekul. Dat geldt vooral de filosofische gedachtenlijn over het Niets. Maar goed, Siegfried is toch een prikkelende ideeën roman."
De Tijd: "In Siegfried spreekt een auteur aan het eind van zijn leven, een dolgedraaide auteur die zich nog één keer wil laten gaan. Niettemin, voor iedereen die zich wil laten meeslepen door een onzinnig gedachte-experiment, is dit een schitterend boek."
 

Persoonlijke waardering

Ik vond het echt een goed boek. Het onderwerp boeide me heel erg, wat het eigenlijk voorheen niet deed. Wat ik echt super mooi vind, is dat Herter het alter ego is van Mulisch en Mulisch daardoor een deel van zichzelf beschrijft. Ook zette het verhaal me aan het denken: wat nou als Hitler echt een zoon had gekregen? Zou de geschiedenis dan veranderen? Het is daarom ook heel origineel om een boek te schrijven over de zogenaamde zoon van Hitler. Er bestaan veel boeken over Hitler, maar voorheen had ik nog nooit een boek gelezen over zijn zoon. Ik vond het een interessant boek en geef het daarom een 8,5.